Quellen zur Geschichte der Juden im Erzbistum Mainz (1273-1347)

Zurück zur Übersicht

340 Quellen in diesem Teilcorpus. Sie sehen die Quelle 309.

Ebm. Mainz 1, Nr. 297

1344 Dezember 5, Eltville

Erzbischof Heinrich [III.] von Mainz bringt allen Interessierten, insbesondere aber den Mainzer Juden, schriftlich zur Kenntnis, dass er von den Brüdern Heinrichs von Salza, Johann und Friedrich von Salza, zusätzlich zu den drei Vierteln der Stadt [Langen]salza in Thüringen, die einschließlich der Burg schon länger im Besitz der Mainzer Kirche sind, auch das letzte Viertel für eine bestimmte Summe Geldes erworben hat, damit es nicht an mächtige Interessenten aus Thüringen fiel, woraus der Mainzer Kirche hätte Schaden entstehen können. Heinrich bekundet, dass er bei diesem Kauf vom Mainzer Domdekan und den Domkapitularen unterstützt wurde, nachdem er sie inständig gebeten hat, die ihm am Kaufpreis noch fehlenden 1.000 Pfund Heller zur Verfügung zu stellen, wofür er sie schadlos halten wollte. Um daher dem Domkapitel die Rückzahlung dieser Hauptsumme samt anfallender Zinsen zu garantieren, weist er ihm in seinem Namen und namens seiner Nachfolger solange jährliche Einkünfte des Erzstifts von den Mainzer Juden in Höhe von 100 Pfund Kölner Pfennigen an, bis ihnen bezüglich der 1.000 Pfund Heller Genüge getan ist. (1)

Nos, Heinricus, dei gratia sancte Maguntine sedis archiepiscopus, sacri imperii per Germaniam archicancellarius, recognoscimus in hiis scriptis et ad omnium, quorum interest vel intererit, et specialiter congregacionis iudeorum Moguntinorum pro tempore existentes notitiam cupimus pervenire, quod quia tres partes opidi dicti Saltza nostre dyocesis in partibus Thuringie constituti cum suo castro et aliis eius pertinentiis ad eandem nostram ecclesiam Moguntinam iam dudum pertinuerant, residua quarta parte eiusdem opidi Saltza cum suis pertinentiis pretactis ad Iohannem et Frydericum germanos, fratres Heinrici de Saltza, pertinente eisdem quoque eandem suam quartam partem venalitio seu vendicioni exponentibus, universaliter intelleximus quosdam de potentibus eiusdem terre Thuringie ad ipsius quarte partis empcionem nonmodicum aspirare. A quibus potentibus, si eam habuissent seu emissent, maxima incommoda et impedimenta non solum in predictis tribus partibus nostris et ecclesie nostre, verum etiam in aliis castris et bonis, que nos et ipsa ecclesia nostra iam dudum in predicta terra habuimus et habemus, nobis verisimiliter fuissent illata. De consilio igitur nostrorum amicorum fidelium et honorandorum virorum .. decani et .. capituli eiusdem nostre ecclesie nostrorum devotorum dilectorum pro eadem nostra ecclesia eandem quartam partem emimus et traditam recepimus ab ipsis pro certa pecunie quantitate. Sed quia de eadem quantitate pecunie seu pretii tunc solvendi nobis mille libre hallenses in prompto deficiebant nec ipsas usquam mutuo seu impignoratione aliarum rerum eiusdem nostre ecclesie vel alio quovis modo alias habere potius .. decanum et .. capitulum predictos, quos nostris et eiusdem ecclesie nostre negotiis etiam de suo sublevandis et suppetandis nitentos iam dudum reperimus, instanter et effectuose rogavimus et apud ipsos instetimus diligenter, quatenus ipsi easdem mille libras nobis deficientes usquam vellent excredere vel quovis modo alio quo valenter obtinere et eas nobis in solucionem earundem mille librarum hallensium deficientium assignare. Vellemus namque idem principale debitum mille librarum cum omni dampno, quod ex hoc eis quomodolibet posset evenire vel ipsi eius pretextu possent sustinere eis persolvere et ipsos ab hiis reddere liberos penitus et indempnes. Ipsi igitur .. decanus et .. capitulum eandem peccuniam mille librarum nobis, ut praemittitur, deficientem modo, quo poterant, optinebant et eam nobis ad solucionem eiusdem deficientibus pecunie assignabant. Nos igitur ipsam in eius solucionem convertimus simpliciter et in totum promittentes eisdem .. decano et .. capitulo pro nobis et nostris successoribus archiepiscopis Moguntinis per praesentes super eodem principali debito mille librarum hallensium eis solvendo atque super pretactis dampnis eis refundendis ipsos reddere illesos penitus et indempnes. Et ut amplius eis in hiis etiam per se ipsos recipiendo satisfiat ac etiam caveatur, assignamus et in hiis scriptis deputamus eis pro nobis et nostris successoribus pretactis redditus annuos centum marcarum denariorum Coloniensium, tribus hallensibus pro quolibet eorundem denariorum computatis, quos nos et predecessores nostri archiepiscopi Moguntini de predicta congregatione iudeorum Moguntinorum hactenus habuimus et habemus et eos in eorundem reddituum possessione et percepcione ponimus in effectum praemissorum et quoadusque eis de nostro principali debito mille librarum per nos vel nostros successores plenarie satisfiat. Postquam autem dicte mille libre hallenses ipsis .. decano et capitulo per nos aut nostros successores fuerint persolute, extunc predicti centum marcarum redditus ad nos aut nostros successores absque difficultate qualibus revertentur. In quorum omnium et singulorum evidentiam atque robur et infallibilem veritatem damus eis has litteras nostri sigilli appendentia communitas. Datum et actum Eltevil, nonas decembris anno domini Mᵒ CCCᵒ quadragesimo quarto.

(1) Vgl. dazu MZ01, Nr. 298.

Überlieferung:

Würzburg, StA, Mainzer Urkunden 3988, Orig. (A), lat., Perg.; Würzburg, StA, Mainzer Bücher verschiedenen Inhalts 19, fol. 225v-226r (Abschr., Ende 14. Jh.) (B).

  • REM 1, 2, Nr. 5242, S. 494 (irrig 1.000 "Mk." statt 1.000 Pfund Heller).
  • Uhl, Untersuchungen (1928), S. 143 mit Anm. 245.

(gem.) / Letzte Bearbeitung: 07.07.2015

Zitierhinweis

Corpus der Quellen zur Geschichte der Juden im spätmittelalterlichen Reich, hg. v. Alfred Haverkamp und Jörg R. Müller, Trier, Mainz 2015, MZ01, Nr. 297, URL: https://www.medieval-ashkenaz.org/MZ01/CP1-c1-01fq.html (Datum des Zugriffs)

Lizenzhinweis

Die Datensätze stehen unter einer Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) Lizenz und können unter Berücksichtigung der Lizenzbedingungen frei nachgenutzt werden. Sofern nicht anders angegeben, sind die verwendeten Bilder urheberrechtlich geschützt.

Zurück zur Übersicht