Von Werra und Leine bis zum Bober: Quellen zur Geschichte der Juden in Thüringen und Sachsen

Zurück zur Übersicht

281 Quellen in diesem Teilcorpus. Sie sehen die Quelle 160.

Thüringen/Sachsen 1, Nr. 159

1324 November 11, Erfurt

Eingang der Freizinszahlungen in Erfurt im Freizinsbezirk St. Severi. Mehrere Bürger sowie der Propst des Neuwerksklosters und der Rat der Stadt Erfurt zinsen unter anderem für Gebäude und Grundstücke, die von Juden bewohnt sind, zu Juden benachbart sind oder in der Judengasse liegen. Gegen Ende der gesamten Liste finden sich die jüdischen Freizinszahler, die für Höfe oder Hofanteile Zahlungen leisten. Die jüdische Gemeinde zahlt Freizinsen für ein Gehöft, die Mikwe, den Friedhof und die Synagoge. Zu etlichen Freizinsgütern werden die Vorbesitzer genannt:

fol. 53r

Anno domini Mᵒ. CCCᵒXXIIIIᵒ. in festo beati Martini liber census datus est in ecclesia beati Severi.

fol. 55r

[1] prepositus novi operis […]

Item de apotheca Th. vicedum apud scolas iudeorum I den.

fol. 56v

[2] Bertoldus, Heynricus, fratres de Arnstete […]

Item de curia Phivis, iudei, apud Crutgazze VI den.

[…]

[3] Consules Erfordenses […]

Item de curia quondam Jo. de Aquis apud Geram in platee iudeorum VII den.

[…]

Item de curia Banken, iudee, prope domum consulum

fol. 57r

[4] Conrad de Hersvelde […]

Item de domo frigido balneo adiacente in der Crutgazze (1) X den.

[…]

Item de domo adiacente lapidee domum Phivis iudei I sol.

fol. 59v

[5] Hartungus de Smedestete […]

Item de septem curiis in plateam iudeorum II den.

fol. 60r

[6] Heinrich de Arnstete de curia inter iudeos quam inhabitat Phifis I obl.

Item de curia Natan, iudei de Erbipoli, inter iudeos I. obl.

fol. 60v

[7] Heinrich de Wyda […]

Item de curia in (2) platea iudeorum quondam de Gosslar in parochiam sancti Benedicti VI den.

fol. 61v

[8] Heinrich de Byntersleben […]

Item de curia apud curiam Druckesthorf inter Judeos in parochiam sancti Martini quondam domine de Lubellin in qua moratur Phifis II den.

fol. 62v

[9] Johannes de Collede […]

Item de curia, quam inhabitat Moyses in der Crutgazze I sol.

fol. 63v

[10] Ludwig de Vrinstete […]

Item de dimidia curia Gutelin iudee quondam Anselmi iuxta Kezzelborn XV den.

fol. 67v

[11] Th. de Hersversleyben de orto sito iuxta (3) cymiterium iudeorum III obl.

fol. 68r

[12] Walther de Utensberg

Item de tribus quartali curie (4) Abrahe apud Crutstege I obl.

Item de quartali eiusdem curie, quod dimisit Kalman de Babenberg ab

eadem curia, et est sita apud Crutstege I obl.

Item de dimidia curia Natan, iudei de Erbipoli, sita (5) in der Crutgazze I obl.

[…]

[13] Communitas iudeorum de dimidia curia Anselmi sita an deme schulhove XV den.

Item de fico et frigido balneo inder Crutgazze II den.

Item de cymiterio eorum VI den.

Item de scola suus VI den.

[14] Samuel, filius Piscis, de quartali curie et sexta parte curie quondam Piscis

site ex opposito scole iudeorum V den.

[15] Samuel Magnus de quartali eiusdem curie III den.

[16] Josabel, filius Meygeri de Erbipoli, de sexta parte eiusdem curie II den.

fol. 68v

[17] Loser, filius Baruch, et Bruna, filia Minne, de sexta parte eiusdem curie IIIᵒ den.

[18] Meyger, filius Abraham de Blankenhain, de curia amme Honwege IIIIᵒʳ den.

Item de quartali curie Bonephant site apud curiam am Honwege I den.

[19] Hazzelvik de Muͦlhusen (6) de tres quartali de curie Bonephant III den.

[20] Mosse de Salza de quartali curie quondam Bendelonis, quam tenet manu fideli Falken de Ylmene I obl.

[21] Sozman de quartali eiusdem curie Bendelonis, quam tenet manu fideli heredibus Meygeri de Vache I den.

[22] Michahel de Ysenach de quartali eiusdem curia Bendelonis I den.

[23] Belkint et Meyten, sorores de Ysenach, de quartali curie Bendelonis I obl.

[24] Michahel de Haynowe de curia lapidea quondam Fide in der Crutgazze VI den.

[25] Meiger de Erbipoli de dimidia curia quondam Gigantis sita retro suam (7) curiam IIIIᵒʳ den.

[26] Meiger de Salza de dimidia curia quondam Gigantis IIIIᵒʳ den.

[27] Minne de Muͦlhusen et sui heredes de dimidia curia iuxta curiam Gyselberti apothecarii sita XXᵗⁱ den.

[28] Meiger Samuel Magni (8) de alia dimidia curia iuxta curiam Gyselberti apothecarii XXᵗⁱ den.

[29] Meyger de Erbipoli de tres quartali curie quondam Hotirman, in qua moratur III den.

[30] Loser, filius Baruch, de quarta parte eiusdem curie Hotirman I den.

[31] Cassel de Blankenhain et Rachel, uxor sua, de dimidia quarta parte curie quondam Ottonis Pleteners in der Crutgazze II den.

[32] Bonephant, filius Moyses inder Crutgazze, de dimidia quarta parte curia quondam Ottonis Pleteners III obl.

[33] Guta de Wymar et [...] (9) sui heredes de dimidia quartali curie Pleteners III obl.

[34] Schorlin, filia Vivis, de XVI parte de curie quondam Ottonis Pleteners I den.

fol. 69r

[35] Gutlich, quondam uxor Moyses, de dimidia quarta parte curie quondam Ottonis Pleteners II den.

[36] Cassel et Vroyde, uxor sua, filia Gnellin, de VIII parte curie et de XVI parte curie quondam Ottonis Pleteners II den.

[37] Bonephant, filius Moyses inder Crutgazze, de dimidia quarta parte curie quondam Ottonis Pleteners II den.

[38] Abraham de Blankenhain de tribus quartali min[us] XIIII parte curie quondam Th. Murer iuxta hospitale II den.

[39] Michahel, filius Natan de Babenberg (10), de quartali et XIIII parte eiusdem curie iuxta hospitale quondam Th. Murer I den.

[40] Abraham, filius Baruch de Blankenhain, de curia apud frigidum balneum VI den.

[41] Bruna, filia Piscis, et Piscis, filius suus, de curia lapidea, per quam itur ad scolas de mane et de vespere ex iure II den.

[42] Samuel, filius Ysaac, de curia patris sui sita ex opposito curie Plebani sancta Martini II den.

[43] Salman de Erbipoli de curia videlicet III domibus (11) Richen, iudee de Northusen, site in platea iudeorum I sol.

[44] Meyger de Salza de curia Fabe, iudee, in platea iudeorum XVI den.

Item Meyger et heredes (12) Ysaac, fratris sui, de curia ex opposito Benedicte iudee (13) quondam domino [...] (9) de Lubellin II den.

Item iidem de curia quondam Salmani de Aschavenborc apud Meygerum de Salza I den.

[45] Michahel de Arnstete de dimidia curia inder Crutgazze, quam inhabitant quondam Vivis de Wie I obl.

(1) Die Lagebezeichnung in der Crutgazze wurde nachträglich eingefügt.

(2) Die Wörter curia in wurden nachträglich über der Zeile eingefügt.

(3) Das Wort iuxta wurde nachträglich über der Zeile eingefügt.

(4) Das Wort curie steht über der Zeile.

(5) Das Wort sita steht über der Zeile.

(6) Vor der Zeile steht de Mulhusen.

(7) Das Wort suam steht über der Zeile.

(8) Das Wort Magni steht über der Zeile. Meir ist der Sohn Samuel Magnus'. Die Bezeichnung filius wurde erstmals 1323 beim Abschreiben ausgelassen; vgl. TW01, Nr. 147, Nr. [22].

(9) Auslassung im Original.

(10) Das Wort Babenberg über der Zeile für gestrichenes Blankenburg.

(11) Über der Zeile ist videlicet III domibus nachgetragen.

(12) Das Wort heredes ist über der Zeile nachgetragen.

(13) Hier ist eigentlich die Benediktskirche gemeint, die aufgrund eines Abschreibefehlers in einen Personennamen geändert wurde. Noch 1321 und 1322 ist ex opposito ecclesie sancti Benedicti quondam domine de Lubellin zu lesen; vgl. TW01, Nr. 142, Nr. [30], und TW01, Nr. 147, Nr. [30].

Überlieferung:

Magdeburg, LHA, Cop. 1399 A 2, fol. 53r-72v, Orig.; recherche.lha.sachsen-anhalt.de/digital/Cop__Nr_1399a_2.xml (Digitalisat), lat.

  • Kroner, Festschrift (1884), S. 47 (unvollständig).
  • Lämmerhirt, Anfänge (2015), S. 68, 74, 80 f. und 85-88;
  • Matut, Reinheit (2015), S. 51-54;
  • Lämmerhirt, Friedhof (2013), S. 15;
  • Sczech, Zum archäologischen Umfeld (2010), S. 22-25;
  • Stürzebecher, Schatzfund (2010), S. 151 f. und 154 f.;
  • Nitz, Wohnquartier (2010), S. 326-328 und 330;
  • Lämmerhirt, Erfurt (2010), S. 342;
  • Ruf-Haag, Juden (2009), S. 68-72;
  • Nitz, Stadt – Bau (2005), S. 85, vgl. auch das Hausverzeichnis auf der beiligenden CD.

Kommentar:

Vgl. allgemein zu den Freizinsregistern TW01, Nr. 55.

(mlä.) / Letzte Bearbeitung: 11.02.2016

Zitierhinweis

Corpus der Quellen zur Geschichte der Juden im spätmittelalterlichen Reich, hg. v. Alfred Haverkamp und Jörg R. Müller, Trier, Mainz 2015, TW01, Nr. 159, URL: https://www.medieval-ashkenaz.org/TW01/TW-c1-002r.html (Datum des Zugriffs)

Lizenzhinweis

Die Datensätze stehen unter einer Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) Lizenz und können unter Berücksichtigung der Lizenzbedingungen frei nachgenutzt werden. Sofern nicht anders angegeben, sind die verwendeten Bilder urheberrechtlich geschützt.

Zurück zur Übersicht